1877-1878 Osmanlı-Rus Harbinde Yıldız'ın Hataları

Asıl metin ve çevriyazı
Hazırlayan: Oktay Bozan

Osmanlı tarihi kaynaklarında 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osman-Rus Harbi, Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecini başlatan önemli olaylardan biri sayılır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi'nde Osmanlı kuvvetlerin geniş bir alana yayılması, harekâtın İstanbul'dan idaresi, malzeme ve mühimmat noksanlığı, Karadeniz'deki donanmanın hiçbir varlık gösteremeyişi, kumandanlar arasındaki irtibatsızlık ve geçimsizlik gibi sebepler yüzünden savaş, Osmanlı ordularının yenilgisiyle sonuçlanmış ve Osmanlı Devleti'ni siyasî, askerî, sosyal ve iktisadî bakımdan büyük ölçüde etkilemiştir. Savaşın sonunda yaklaşık olarak beş yüz bin kişi savaşta katledilmiş veya açlık ve hastalık sonucu ölmüştür. Bu savaş nedeniyle Balkanlar ve Kafkaslardan Anadolu'ya gelen 1 milyonu aşkın göçmenin yol açtığı toplumsal ve ekonomik bunalım ise sonraki yılların en önemli sorunlarını oluşturmuştur.

Basiret Gazetesi'nin sahibi Ali Bey'in 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi ile ilgili kaleme aldığı bu eser de önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Rumeli cephesindeki gelişmeleri adeta bir savaş muhabiri gibi gözlemleyen Ali Bey, İstanbul'a döndüğünde bu gözlemlerini bir rapor halinde kaleme alarak Mabeyn-i Hümayun Başkâtibi Sait Paşa vasıtasıyla Sultan II. Abdülhamit'e sunmuştur. Eserde; komutanlar arasındaki husumetler, devletin yer yer kötü idaresinden kaynaklı problemler, emir-komutadaki aksaklıklar ve İstanbul'dan cepheye müdahalelerin etkileri, Rus işgaline maruz kalan yerleşim merkezlerindeki Müslüman ahalinin dramatik vaziyeti ile başarılı ve idealist şahsiyetlerin onurlu mücadelesi ele alınmıştır.